Die Orde van Mapungubwe word toegeken aan Suid-Afrikaanse burgers vir uitstaande prestasie en uitnemendheid. Die orde is in 2002 deur die regering van Suid-Afrika ingestel. Dit vervang die ouer Orde van die Goeie Hoop, die Orde van die Ster van die Suide en die Orde van Verdienste.
Simboliek
Die Koninkryk van Mapungubwe het meer as duisend jaar gelede in die noorde van Suid-Afrika bestaan. Dié koninkryk is onderskei deur 'n gesofistikeerde regeringstelsel, 'n ontwikkelde landboustelsel en myn- en metallurgienywerheid. Mapungubwe het wyd en syd handel gedryf – met lande tot so ver weg as China. Mapungubwe het in sy tyd die uitnemendheid van menslike denke en vindingrykheid verteenwoordig.
Elemente
Mapungubwe-renoster – Hierdie welbekende goue beeldjie van 'n renoster is by die argeologiese opgrawing van Mapungubwe ontdek. 'n Met goud geplateerde figuurtjie is rondom 'n sagte kern – waarskynlik gekerfde hout – gevorm. Hierdie beeldjie is getuie van die uitnemende menslike vindingrykheid wat in die koninkryk bestaan het.
Mapungubwe-heuwel – Die heuwel vorm die agtergrond van die orde. Dit is 'n sandsteenheuwel wat neergelê is op modderafsettings in 'n droë, subtropiese gebied met ongereëlde somerreëns. Die uitgrawings by die vindplaas het getoon dat uitnemendheid gegroei het uit die moeilikste natuurlike omstandighede.
Mapungubwe-septer – Die septer van Mapungubwe word op die orde aan albei kante van die goudsmeltpot geplaas. Hierdie septer is ook in 'n graf by die vindplaas ontdek.
Versierde goudsmeltpot – Die basiese simmetriese vorms op die goudsmeltpot, wat oorvloei, is simbolies van die oorvloed aan uitnemendheid, wetenskap en kreatiwiteit en getuienis van die vroegste prestasies in die metallurgie.
Opkomende son – Die nuwe era wat vir Afrika aanbreek.
Vier uithoeke van die wêreld – Die uithoeke is simbolies van die prestasies van Suid-Afrikaners wêreldwyd.
Smeltoond – Die reinigende en lewegewende eienskappe van vuur, wat sedert die Ystertydperk gebruik is om ontwikkeling en uitnemendheid in beskawings en gemeenskappe te bevorder.