PROFILPELAJAR.COM

	Baleka Mbete
	; Baleka Mbete in 2016
	Speaker van die Nasionale Vergadering
	Ampstermyn; 21 Mei 2014 – 22 Mei 2019
President	J. Zuma→C. Ramaphosa
Voorafgegaan deur	Max Sisulu
Opgevolg deur	Thandi Modise
	Ampstermyn; 23 April 2004 – 25 September 2008
President	Thabo Mbeki; Kgalema Motlanthe
Voorafgegaan deur	Frene Ginwala
Opgevolg deur	Gwen Mahlangu-Nkabinde
Adjunkpresident van Suid-Afrika
	Ampstermyn; 25 September 2008 – 9 Mei 2009
President	Kgalema Motlanthe
Voorafgegaan deur	Phumzile Mlambo-Ngcuka
Opgevolg deur	Kgalema Motlanthe
Voorsitter van die African National Congress
	Ampstermyn; 18 Desember 2007 – 18 Desember 2017
President	Jacob Zuma; Cyril Ramaphosa
Voorafgegaan deur	Kgalema Motlanthe
Opgevolg deur	Gwede Mantashe
Persoonlike besonderhede
Gebore	24 September 1949 (75 jaar oud) ; Transvaal, Unie van Suid-Afrika
Politieke party	African National Congress
Eggenoot/-note	Keorapetse Kgositsile (1978–92); Nape Khomo (2016–hede)
Alma mater	Eshowe Training College; Lovedale Teacher Training College

Baleka Mbete (gebore 24 September 1949), is 'n Suid-Afrikaanse politikus wat sedert 21 Mei 2014 as Speaker van die Nasionale Vergadering van Suid-Afrika dien. Sy was van 2008 tot 2009 die Adjunkpresident van Suid-Afrika. In 2007 is sy as die nasionale voorsitter van die African National Congress verkies en sy is in 2012 tot die posisie herverkies.^[1] Sy het hierdie amp tot op 18 Desember 2017 beklee en is deur Gwede Mantashe opgevolg.

Omstredenheid

In April 1997 kom dit aan die lig dat Mbete 'n onbehoorlik-uitgereikte rybewys bekom het, maar is nie van enige oortreding aangekla nie.^[2] Dit volg nadat ondersoekbeamptes korrupsie in Mpumalanga se plaaslike toetssentrums ontbloot het, waar lisensies in ruil vir omkoopgeld uitgereik is.^[3] Mbete het gesê dat sy "te besig" was om in toue te staan.^[4]

In 2007 het Mbete die DA-lid Mike Waters geskors omdat hy probeer vra het wat aan die skandaal rondom Manto Tshabalala-Msimang gedoen word.^[5] Waters wou navraag doen oor die Minister van Gesondheid se beweerde skuldigbevinding aan diefstal terwyl sy 'n verpleegster in Botswana was.

Mbete was by die Travelgate-skandaal betrokke waartydens meer as 200 Suid-Afrikaanse parlementslede hulle gesubsidieerde reisvoordele misbruik het. Volgens berigte het sy die geld terugbetaal.

In 2006 huur Mbete 'n vliegtuig teen 'n koste van R471 900 (sowat VS$60 000) na Liberië vir die inhuldiging van pres. Ellen Johnson Sirleaf. Die enigste ander passasier op die vliegtuig was 'n lid van haar personeel. Thabo Mbeki en die buitelandse sake-minister Nkosazana Dlamini-Zuma is ook na die inhuldiging – Mbeki in sy privaatvliegtuig en Dlamini-Zuma per kommersiële vlug.^[6]

Sy is 'n stoere ondersteuner van Tony Yengeni, 'n voormalige ANC-hoofsweep in die parlement, wat aan bedrog skuldig bevind is. Na sy vonnisoplegging het Mbete selfs Yengeni na die Pollsmoor-gevangenis vergesel.^[7]

Mbete is later weer vir omkopery ondersoek. Ondersoekbeamptes van die aandelebeurs in die Verenigde State van Amerika glo dat die R25 miljoen aandeel wat sy na die toekenning van 'n lisensie aan die Goldfields mynmaatskappy ontvang het, omkoopgeld was.

Verwysings

↑ "argiefkopie". Geargiveer vanaf die oorspronklike op 3 Augustus 2013. Besoek op 7 Junie 2014.
↑ Accountable to Themselves: Predominance in Southern Africa. Kenneth Good. The Journal of Modern African Studies, Vol. 35, No. 4 (Des., 1997), bl. 547–573.
↑ "Global Integrity – South Africa Timeline" (in Engels). Global Integrity. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 5 April 2012.
↑ Wines, Michael (29 Oktober 2007). "Driven insane in South Africa" (in Engels). International Herald Tribune. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 7 Februarie 2009. Besoek op 21 September 2008.
↑ "DA MP suspended" (in Engels). 7 September 2007. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 22 Oktober 2008. Besoek op 21 September 2008.
↑ Dawes, Nic (24 Maart 2006). "Now the speaker joins the jet set" (in Engels). Mail & Guardian. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Oktober 2019. Besoek op 21 September 2008.
↑ Jurgens, André; Mafela, Ndivhuho; Nombembe, Philani (27 Augustus 2006). "Jailed Yengeni shows no remorse" (in Engels). The Times. Geargiveer vanaf die oorspronklike op 9 Januarie 2009. Besoek op 21 September 2008.